De rand van de tijd

Als er één gemeenschappelijk ding is in het universum, dan is het wel tijd, volgens Henri-Louis Bergson (1859-1941), een Franse filosoof. Elk ogenblik draagt de hele stroom van het verleden in zich en elk moment is nieuw en onherhaalbaar, als een rollende sneeuwbal of muziekstuk.

Vaak voel ik die tijd letterlijk in mijn rug prikken. Stilstaan is geen optie. Ze duwt me voort, dwingt me tot verandering, en geeft me een enorme drang om te creëren. Tot ik over de rand val.

Er zit echter niet alleen een achterkant maar ook een voorkant aan de tijd. Zo beschouwde de Duitse filosoof Ernst Simon Bloch (1885-1977) tijd niet louter als een gestaag dichterbij komen van de dood, maar eveneens het naderen van steeds weer een nieuw begin. De tijd biedt immers de ruimte om tot verandering, verbetering en vooral herinterpretatie van het reeds bestaande te komen. Het verlangen om te realiseren van wat er ‘nog niet is’, is volgens Bloch het essentiële kenmerk van al het levende. Het duwt de mens voort om het bestaande, de status-quo, telkens opnieuw te doorbreken. Een troostrijke èn hoopvolle gedachte.